nieuws·gie·rig
(bijvoeglijk naamwoord, bijwoord) 1(te) verlangend te weten (bron: Van Dale)
Het is een van onze meest fascinerende en krachtige aangeboren eigenschappen. Toch zetten velen dit ‘verlangen’ (met mooie synoniemen als weetlust, exploratiedrang, avontuurzin) maar in beperkte mate aan in het dagelijks werk en in het dagelijks leven. We zijn vooral druk. Er moet altijd veel en voor alles hebben we regels, best practices, routines en vaste patronen. Waarom risico lopen als dat niet hoeft?
Herkenbaar? En toch is het een van onze belangrijkste overlevingsmechanismen die ons als mensheid enorm veel gebracht heeft. Vooruitgang en nieuwe kennis op allerlei denkbare gebieden. Bijna bizar dat we nieuwsgierigheid in organisaties wel gedogen – prima als mensen vragen stellen en goed op de hoogte zijn – maar niet echt op waarde schatten. De positieve psychologie leert ons meer over de voordelen van nieuwsgierigheid. Meer plezier, positieve gevoelens, geluk, energie!
Nieuwsgierigheid en overleven
Er zijn veel onderzoeken naar het fenomeen die aantonen dat nieuwsgierigheid inderdaad een oerinstinct is. Het is gerelateerd aan onze levensenergie. Daarom zegen we wel eens dat enthousiaste, nieuwsgierige mensen ‘stralen’ van energie. Nieuwsgierigheid helpt de mens om te overleven en nieuwe, betere leefomstandigheden te creëren. Het heeft ook te maken met onze drang om te leren van anderen. Het is dus ook een drijfveer om ons te verbinden met anderen. De keerzijde is dat het ook risico’s oplevert. Volgen en conformeren voelt minder risicovol dan de gebaande paden verlaten. In de neurologie en psychologie is hier veel onderzoek naar gedaan. Uit de genetica kennen we het avontuurlijke gen (DRD4-7R) dat ervoor zorgt dat we ons rusteloos en nieuwsgierig gedragen, wat dan weer plezier (dopamine-afgifte in ons brein) oplevert. Naar schatting heeft circa 20% van de mensen dit gen. Niet evident dus dat iedereen nieuwsgierigheid associeert met plezier. Voor velen is het primaire gevoel: risico. Goed om ons te realiseren dat nieuwsgierigheid vooral bij leiders, ondernemers, onderzoekers en ontwikkelaars voorkomt. En bij creatievelingen en kunstenaars.
Motivatie, bevlogenheid en leerhonger
Onze LUNAR ‘huisfilosoof’, Ignaas Devisch, schrijft in zijn boek ‘Rusteloosheid’ dat ongedurigheid en nieuwsgierigheid een belangrijke bron zijn van passie, creativiteit en verlangen. Een mooi pleidooi voor positieve rusteloosheid. Niet te verwarren met ‘altijd druk zijn’. En dát zijn veel mensen die ik ontmoet en spreek. En dat ‘vernauwt’ heel snel ons blikveld: we zijn alleen nog bezig met het managen van ons werk, onze contacten, onze taken… onze vrije tijd. Vaak leidt dit tot een patroon van oordelen in plaats van openstaan, overtuigen in plaats van luisteren, (snel) vinden in plaats van zoeken. En dat terwijl we uit de psychologie weten dat (nog) niet-weten, in het ongewisse zijn, speuren en ontdekken heel lustvol kunnen zijn. Ik noem het mentale honger of mentale goesting (in het Vlaams: goesting). Mensen die dit toelaten of opzoeken, komen makkelijker in een toestand van flow, zijn creatiever en lossen makkelijker problemen op. Het doet me ook denken aan de grenzeloze nieuwsgierigheid van (jonge) kinderen. Ik heb het zelf mogen meemaken met mijn eigen kinderen…echte ‘waarom’-kindjes. Heerlijk, al die vragen waar je zelf nog nooit had over nagedacht.
Nieuwsgierigheid op de werkvloer
Waarschijnlijk verliezen we veel van deze avontuurlijke nieuwsgierigheid door onze opvoeding en ons schoolsysteem. We moeten aan zoveel normen, regels en systemen voldoen. Ook op de werkvloer is nieuwsgierigheid niet een vanzelfsprekende eigenschap of talent. In het sollicitatiegesprek misschien nog wel, maar vervolgens moeten we vooral efficiënt presteren en zorgen dat de verwachte output van ons werk er komt. Voor nieuwsgierigheid is maar beperkt tijd en ruimte. Het is makkelijker om je aan de agenda en vergadertijd te houden, om in je silo te blijven en om uit te voeren wat afgesproken is. En dat is natuurlijk nefast voor de creativiteit en de positieve energie. ‘Vroeger’ kwam ik in directies (en bij stafmedewerkers) van organisaties veel meer creatieve mensen en dwarsdenkers tegen die als rol hadden om de directie uit te dagen. Het waren stuk voor stuk nieuwsgierige mensen die het MT wezen op de ongebaande paden en nieuwe kansen. Zo droegen zij bij aan het scheppend vermogen van de organisatie. Ook dit hebben we tegenwoordig gemechaniseerd met agile en scrum-technieken.
Persoonlijke ontwikkeling
Altijd als ik mensen – in de context van persoonlijke ontwikkeling – vraag waar hun leerhonger zit, zie ik sprankelende blikken. Soms ook verbazing omdat ze even moeten wennen aan het begrip leerhonger. Er zit natuurlijk iets in van ‘verlangen’ of ‘hunkering’ en dat is niet de manier waarop we meestal met leren omgaan. Leer- en ontwikkelprogramma’s moeten vooral cognitief overtuigend zijn en van academische kwaliteit.
Het motiveert mij en ons bij LUNAR Institute extra om vooral avontuurlijke programma’s te maken waarin nieuwsgierigheid, samen ontdekken en doorleven, verlangen naar nieuwe ervaringen en kennis, ervaren en doen, en uitproberen centraal staan. En dat in combinatie met diepgang en reflectie: Wat kan dit voor mij betekenen? Wat voegt het toe aan mijn persoon, mijn identiteit, mijn perspectief op wat ik doe en nog naar verlang?
Met die goesting zijn we ook het Gilde-programma aan het voorbereiden. In dit programma gaan acht senior executives en acht young executives met elkaar op een avontuurlijke leer- en inspiratiereis. Ontdekken wat ze elkaar te bieden hebben, welke vragen ze aan elkaar hebben en hoe ze van elkaar kunnen leren. Maar ook ontdekken wat er gebeurt als ze gaan proeven van nieuwe ervaringen en perspectieven. Alle deelnemers zijn ontzettend nieuwsgierig en verlangend! Gelukkig heeft nog geen enkele deelnemer gevraagd om het exacte programma. Dat is een goed teken! Wij hebben er zin in!
Jempi Moens, founder LUNAR Institute & Fresh Forward
jempi@lunarinstitute.com | 06-53241580
