Recent was ik bij The Embassy of the Free Minds, gevestigd in het Huis met de Hoofden, de plek waar onder anderen Comenius heeft gewoond. In het huis/museum wordt een grote collectie werken uit de hermetische filosofie beheerd (Bibliotheca Philosophica Hermetica). Wat een rijke wereld van wijsheid die door de jaren heen geleidelijk uit het zicht en bewustzijn verdwenen is. Vergeten wijsheden, taal, mystiek en symboliek die door onze aandacht voor nieuwe, moderne kennis en wetenschap niet meer actueel werd gevonden. Dan Brown verraste de wereld met deze kennis in de Da Vinci Code en zijn andere bestsellers. En juist deze oude wijsheden lijken in de context van de snel veranderende maatschappij en burning issues superrelevant te zijn. Tijdens de rondleiding door Esther Ritman vond ik veel raakvlakken tussen deze oude wijsheid en ons vak als strategen en organisatie-ontwikkelaars. Ik licht er twee voorbeelden uit.
Het eerste voorbeeld gaat over de oude wijsheid dat alles bestaat uit energie (de hele schepping en cosmos, alles wat is). Zowel de fysieke als de mentale werkelijkheid. En daar is ie, de parallel: in mijn ogen is de strategie en koers van een organisatie ook herleidbaar tot energie (bevlogenheid, zingeving, motivatie, drive…) die een richting heeft (focus, gebaseerd op een verlangen…), een richting die zo sterk is dat een organisatie er echt voor gaat en in een natuurlijke flow terechtkomt. En dat is sterker dan allerlei plannen of rationele afspraken waar alle energie zorgvuldig uit gerationaliseerd is. En vervolgens moet iedereen ervan overtuigd worden of denken leiders dat met een druk op de knop de strategie uitgevoerd wordt. Het is de ultieme negatie van alle wijsheid die we door de eeuwen heen hebben opgebouwd, inclusief de wijsheid van Heraclitus, Aristotoles en Paracelsus, om er maar een aantal te noemen. Diep doorleefde wijsheid die in deze nieuwe tijden van snelle verandering inspirerend en zeer bruikbaar is.
Het tweede voorbeeld gaat over het herontdekken van de natuur in strategie en organisatie- ontwikkeling. In de afgelopen 250 jaar zijn we vervreemd geraakt van de natuur en zijn we steeds meer de machine (en later de computer) als een “rolmodel” voor de maatschappij en voor organisaties gaan beschouwen. Alles kon efficiënter, meer planmatig, met meer beheersing en controle. De laatste jaren ontstaat er juist de behoefte naar zingeving (purpose economy), balans (mindfulness), verbinding, bezieling en naar waardengedrevenheid. Waarbij de vaste providers van zingeving en religiositeit (de religies) ook een steeds kleinere rol gaan spelen. Terwijl de behoefte aan zingeving niet afgenomen is, integendeel! Daarom is er een acute behoefte aan nieuwe vormen van zingeving. En daarbij is de natuur een belangrijke inspiratiebron. Zo zien we in het bedrijfsleven allerlei initiatieven met natuurlijke en duurzame werkomgevingen waar mensen in een passend klimaat en ritme kunnen werken en zich thuis voelen. Daarnaast zien we dat juist de natuur, organisaties een nieuw perspectief kan bieden op onderwerpen als groei, aanpassingsvermogen, overvloed en synergie. Bijvoorbeeld hoe de natuur omgaat met overvloed en hoe de natuur laat zien dat flexibiliteit en aanpassingsvermogen sterker zijn dan de statische efficiency die we in het bedrijfsleven (nog steeds) gebruiken.
Ik kijk ernaar uit om aankomend jaar deze verborgen en vergeten wijsheden te herontdekken.
